Νομικό «παράθυρο» για βάσεις σε νησιά του Αιγαίου στο μέλλον - Πενταετής διάρκεια με διετείς... σιωπηρές ανανεώσεις
Κλειδώνει εντός του επόμενου 24ωρου η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ.
Και παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν λαμβάνει ως αντάλλαγμα όλα όσα ακριβώς θα ήθελε, εντούτοις το περιεχόμενο της αλλά και η επιστολή Μπλίνκεν που θα την συνοδεύει συνιστούν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στρατηγικό κτύπημα στην Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν.
- Πρώτον, διότι ο αμερικανικός στρατός αποκτά στρατηγείο στην Αλεξανδρούπολη λίγα χιλιόμετρα μακριά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Εκεί που έχει εγκατασταθεί το πολιτικό στρατηγείο της αντιπροεδρίας της τουρκικής κυβέρνησης.
- Δεύτερον, διότι η επιστολή του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών θα περιέχει σαφείς αναφορές για θέματα που αποτελούν την καρδιά των θέσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας αφού συναντήθηκε επί δίωρο με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και έλαβε τις κατευθυντήριες οδηγίες για το τελικό στάδιο της διαπραγματεύσεως αναχώρησε χθες για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί όπου αύριο Πέμπτη, θα υπογράψει το κείμενο της συμφωνίας με τον ομόλογο του.
Στην συνάντηση των δύο ανδρών στο Μέγαρο Μαξίμου ήδη θεωρήθηκε κεκτημένο ότι οι ΗΠΑ μετά την επιστολή Πομπέο την οποία ζήτησε προσωπικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός από τον Υπουργό Εξωτερικών του Τραμπ (σε συνέχεια της επιστολής Κίσσινκερ προς Μπίτσιο) δημιουργείται παράδοση. Η Ελλάδα δεν αρκείται πλέον σε επιστολές πρέσβεων όπως στο παρελθόν του Μάικλ Σωτήρχου, αν και αυτή στην συγκυρία που δόθηκε στον τότε Υπουργό Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά είχε την αξία της.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εστίας» η συμφωνία και η επιστολή θα περιλαμβάνουν τα εξής σημεία:
- Οι ΗΠΑ αποκτούν βάσεις σε τέσσερις νέες περιοχές της ελληνικής επικράτειας: Στο Λιτόχωρο (από όπου άρχισε ο Εμφύλιος Πόλεμος με την επίθεση στο αστυνομικό τμήμα!), στο Στεφανοβίκειο Λάρισας, στην Σούδα (δεύτερη βάση) και στην Αλεξανδρούπολη. Στο στρατόπεδο «Γιαννούλη» όπου άρχισαν σιγά σιγά να κατασκευάζονται νέες υποδομές για την μετατροπή του σε στρατηγείο, όπου θα μετασταθμεύουν αμερικανικές δυνάμεις. Το στρατόπεδο θα δέχεται προσωπικό Ενόπλων Δυνάμεων που θα καταφθάνει στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο επίσης μετά την ανέλκυση της βυθοκόρου του «Όλγα» απέκτησε επαρκή χωρητικότητα για να υποδέχεται μεγάλο αριθμό πλοίων, αρμάτων και στρατιωτών. Η εξέλιξις αυτή έχει ενοχλήσει τους Τούρκους στρατηγούς, οι οποίοι φέρονται να λένε σε συναδέλφους τους ότι «φέρνουν τον στρατό των ΗΠΑ στα μούτρα μας». Με ό,τι αυτό σημαίνει για την θωράκιση της Θράκης από τις επιβουλές της γείτονος.
- Η συμφωνία είναι πενταετούς διάρκειας και θα υπόκειται σε διαρκείς διετείς σιωπηρές ανανεώσεις. Ήτοι αν μια από τις δύο πλευρές θελήσει να την λύσει ποτέ στο μέλλον, π.χ το 2028 πρέπει να την καταγγείλει λίγο μετά την λήξη της το 2026. Αν θελήσει να την καταγγείλει το 2030 πρέπει να ειδοποιήσει το άλλο μέρος από το 2028 κ.ο.κ. Η ελληνική πλευρά επέλεξε το μοντέλο 5+2+2+2 κλπ για να δεσμεύσει τις ΗΠΑ να παραμείνουν στην περιοχή σε μια εποχή που αποχωρούν από όλη σχεδόν την Ευρώπη. Ακόμη και από την Γερμανία. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι ΗΠΑ εκδήλωσαν ήδη την πρόθεσή τους να εγκαταλείψουν την βάση του Ραμστάιν και υπάρχει η σχετική αναστάτωση-για οικονομικούς λόγους- στο κρατίδιο της Έσσης.
- Η συμφωνία δεν περιλαμβάνει την ίδρυση βάσεων στα νησιά Σκύρο και Δωδεκάνησα όπως ήταν το αίτημα της ελληνικής πλευράς. Ωστόσο θα περιέχεται σε αυτήν νομικό παράθυρο για την ίδρυση αμερικανικών βάσεων σε ελληνικά νησιά στο μέλλον με την φράση «δύναται να ….».
- Η επιστολή Μπλίνκεν προς Δένδια θα διακηρύξει αρχικά την προσήλωση Ελλάδας-ΗΠΑ στο αξιακό πλαίσιο της Δύσης που περιλαμβάνει τον σεβασμό στην Δημοκρατία, το κράτος Δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική πρόοδο. Κατ αντιδιαστολή με το «υπόδειγμα» της Τουρκίας του Ερντογάν, η οποία αντιστρατεύεται όλα τα ανωτέρω. Η επιστολή Μπλίνκεν θα περιέχει επίσης τις λέξεις «νησιά», «κυριαρχικά δικαιώματα» και «Δίκαιο της Θάλασσας» χωρίς όμως να είναι ακόμη γνωστό και το ρήμα που θα συνοδεύει και θα συνδέει αυτές τις έννοιες.
Η συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ με αυτό το περιεχόμενο αποκτά ιδιαιτέρα προστιθεμένη γεωπολιτική αξία διότι έρχεται σε μια συγκυρία κατά την οποία:
- Πρώτον, ο Πρόεδρος Ερντογάν παρακαλά για ένα ραντεβού με τον Πρόεδρο Μπάιντεν υποβάλλοντας προσφορά 6 δις δολαρίων για αγορά μαχητικών F-16. Προμήθεια, η οποία πρέπει όμως να εγκριθεί από το Κογκρέσο στο οποίο κυριαρχεί ο φιλέλληνας Γερουσιαστής Μενέντεζ.
- Δεύτερον, η Ελλάδα θα μετάσχει στην Διάσκεψη για το μέλλον της Λιβύης από την οποία είχε αποκλειστεί στα χρόνια της Μέρκελ. Στις 21 Οκτωβρίου μεταβαίνει στην Λιβύη ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ενώ λίγο αργότερα ο Πρωθυπουργός θα παραστεί στην συνάντηση κορυφής στο Παρίσι προσκεκλημένος του Προέδρου Μακρόν.
Η ελληνική κινητικότητα εκνευρίζει τους Τούρκους γι αυτό και στο Πεντάγωνο υπάρχει συναγερμός για οτιδήποτε απρόβλεπτο.