Δημήτρης Καμπουράκης
Ήμουνα νιός και γέρασα ακούγοντας για την ενσωμάτωση των Ρομά. Γνώρισα πρόθυμους ιδεολόγους με γνήσιες ευαισθησίες, που προσπάθησαν σκυλίσια να βοηθήσουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους ή στην ένταξη τους σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα απ’ το κράτος και την Ευρώπη. Όλοι τους ανεξαιρέτως εγκατέλειψαν την προσπάθεια, με μια γεύση ματαιότητας στο στόμα.
Οι μόνοι που παραμένουν διαχρονικοί «μπαμπάδες» των τσιγγάνων, έτοιμοι να δικαιολογήσουν την αδιαφορία τους για κοινωνική ενσωμάτωση και να ιδεολογικοποιήσουν την παραβατικότητα τους, είναι εκείνοι που δεν έχουν πλησιάσει ούτε από μακριά τους καταυλισμούς τους. Είναι πολύ εύκολο να μιλάς για κοινωνικές αδικίες, για ρατσιστικούς αποκλεισμούς και για διατεταγμένες δολοφονίες στο Ζεφύρι, όταν αμπελοφιλοσοφείς πίνοντας καπουτσίνο στα Εξάρχεια ή στο Κολωνάκι. Να μπεις στο Ζεφύρι είναι το δύσκολο.
Ξέρετε πόσα χρήματα και πόση ζωτική ενέργεια του κράτους και των κάθε λογής οργανώσεων έχουν ξοδευτεί από το 1980 και εντεύθεν, για την ενσωμάτωση των Ρομά και για τη βελτίωση της ζωής τους; Τόσα, που θα είχαν μετατρέψει κάθε άλλη φτωχή πληθυσμιακή ομάδα σε ακμάζουσα κοινότητα, μορφωμένη και νομοταγή. Μόνο με τους τσιγγάνους δεν δούλεψε το πράγμα. Πήγαν τα λεφτά στράφι, οι προσπάθειες ατύχησαν όλες στο 100%. Φαύλος κύκλος, θα πείτε.
Ναι, αλλά πόσο φαύλος και γιατί η συγκεκριμένη φαυλότητα δείχνει τέτοια αντοχή; Έχουν περάσει πάνω από σαράντα χρόνια από τότε που οι πρώτοι Ρομά είδαν κοινωνικούς λειτουργούς και εκπαιδευτικούς να μπαίνουν στις παραγκουπόλεις τους, σαράντα κι από τότε που πρωτοπήγαν στον γκισέ της τράπεζας όπου με μια απλή υπεύθυνη δήλωση πήραν αγύριστο στεγαστικό δάνειο και επίδομα για να στείλουν τα παιδιά τους στην πρώτη τάξη του δημοτικού.
Το 1990 μπήκαν στη χώρα ένα εκατομμύριο ρακένδυτοι, ανειδίκευτοι και ξενόγλωσσοι Αλβανοί. Πώς αυτοί μέσα σε τριάντα χρόνια νοικοκυρεύτηκαν, εντάχτηκαν και ενσωματώθηκαν στην ελληνική κοινωνία δίχως κρατικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, ενώ για τις τριακόσιες χιλιάδες Ρομά (αν είναι τόσοι, γιατί κανένας δεν ξέρει) ο χρόνος μοιάζει ακινητοποιημένος; Τον ίδιο ρατσισμό και την ίδια καχυποψία δεν αντιμετώπισαν στην αρχή και οι Αλβανοί; Γιατί οι μεν έγιναν εργολάβοι και μαγαζάτορες, ενώ οι δε συνεχίζουν να ζουν σε γκέτο και (κατά πλειοψηφία) να κλέβουν καλώδια και να διακινούν ηρωίνη;
Δεν έχω ολοκληρωμένη απάντηση καθότι δεν διαθέτω σφαιρική θεώρηση του προβλήματος. Θα παρακαλούσα όμως να μην έχουν εύκολες τις απαντήσεις και οι διανοούμενοι - αντιεξουσιαστές ή αριστερίζοντες Εξαρχιο-Κολωνακιώτες «πατεράδες» των Ρομά. Και ειδικά όσοι εξ αυτών έχουν ασκήσει εξουσία και έχουν διαχειριστεί το πρόβλημα. Διότι με τη μανία που έχουν να ξανακυβερνήσουν, ενδέχεται κάποτε να το ξαναδιαχειριστούν και τότε θα τις βρουν μπροστά τους τις σημερινές δηλώσεις τους. Καθότι εκεί που φύεται η «δίκαιη οργή» τα πράγματα δεν αλλάζουν. Δυστυχώς