Τον παλιό (καλό) καιρό ήταν σύνηθες μετά την απόσυρση οι ποδοσφαιριστές να πιάνουν θέση σε δημόσιες υπηρεσίες. Τώρα είτε κάνουν άλματα επιχειρηματικά οι πλέον τολμηροί, είτε ανοίγουν ένα πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ, ως ανταπόδοση από το κράτος για κάποια επιτυχία τους.
Θα μπορούσε να είναι και ρουμπρίκα υπό τον τίτλο «μετά το ποδόσφαιρο, τι»; Και θα διαβαζόταν απνευστί, καθόσον όλοι νοιάζονται για το πώς ζουν κάποια από τα ποδοσφαιρικά είδωλα των νεανικών, και όχι μόνο, απογευμάτων μας. Αν γυρίσουμε τον χρόνο αρκετές δεκαετίες πίσω, όταν το ποδόσφαιρο δεν είχε ούτε ως σκέψη τον επαγγελματισμό, βλέπουμε ποδοσφαιριστές που ξεχώριζαν να ανοίγουν τα φτερά τους σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς. Λίγοι θα το θυμούνται ή θα το γνωρίζουν, αλλά τα αδέλφια Χιονίδη (αγωνίστηκαν σε Αθηναϊκό και Παναθηναϊκό) είχαν ανοίξει κατάστημα υποδημάτων. Οι αδελφοί Ανδριανόπουλοι, πρωτεργάτες στα πρώτα βήματα του Ολυμπιακού, ασχολήθηκαν (και) με το εμπόριο, ενώ ο Μαθιός, γκολκίπερ του Παναθηναϊκού στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, έμπλεξε με οπωρολαχανικά. Το (αξεπέραστο κατά το μακρινό παρελθόν) δίδυμο της ΑΕΚ Μαρόπουλος – Τζανετής άνοιξε κατάστημα αθλητικών ειδών στο κέντρο της Αθήνας (οδός Νικίου), ενώ αντίστοιχη επιχείρηση στη Θεμιστοκλέους έστησε ο πάλαι ποτέ πρόεδρος της ΕΠΣΑ Ανδρέας Βγενόπουλος, ο παππούς του πρώην παράγοντα του τριφυλλιού. Εκείνες τις εποχές ο μύθος έλεγε πως οι παλαίμαχοι του Παναθηναϊκού έβρισκαν δουλειά στον ΟΤΕ (π.χ. Παναγιωτίδης) και οι συνάδελφοί τους του Ολυμπιακού στη ΔΕΗ (Ρωσσίδης, Γκαβέτσος και όχι μόνον).
Αν κάποιος σκαλίσει στα ενδότερα του Ολυμπιακού, ανακαλύπτει ωραίες ιστορίες, αραχνιασμένες ασχολίες ανθρώπων που έγραψαν θριάμβους σαν παραμύθια. Πολυχρονίου, Υφαντής, Μπέμπης, Δαρίβας συνεχίζουν παρέα με τις αναμνήσεις τους, έχοντας πάρει σύνταξη από τη ΔΕΗ, ο Σάββας Θεοδωρίδης έφτασε ως την αντιπροεδρία της ΠΑΕ Ολυμπιακός και κρίνεται αναντικατάστατος μέχρι και σήμερα (έχει και μεταπτυχιακό στη Φαρμακευτική, ασχολήθηκε και με τέτοια επιχείρηση στο κέντρο της Αθήνας), ενώ ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το στόρι του Ψύχου: μέγας τεχνίτης και εκτός γραμμών, έκανε κούρδισμα πιάνων! Ο Αντώνης Ποσειδώνας (κάποτε σκόρερ κόντρα στη Σάντος στο φιλικό διατηρείται με τη μορφή του μύθου), έμπλεξε με βαφές και μένει μόνιμα στη Νέα Υόρκη και ο γκολκίπερ Γιάννης Φρονιμίδης υπήρξε συνεπής εκτελωνιστής. Ενας άλλος γκολκίπερ των κόκκινων, ο Αυγητίδης, έκανε εμπόριο στη Νότια Αφρική και φυσικά αξίζει να σταθούμε στον Μίμη Στεφανάκο. Ολόκληρα θέματα βγάζει είτε ως ηθοποιός, είτε με την (προσωρινή, τότε) διαμονή του στη Νότια Αφρική, είτε με την απόφασή του να ανοίξει εστιατόριο και καφέ. Τώρα τον βλέπουν οι κάτοικοι της Μάνης, γιατί εκεί επέλεξε να συνεχίσει τον βίο του. Από τα μεγάλα ονόματα των προηγούμενων δεκαετιών υπήρξε ο Γιώργος Σιδέρης, ο ανεπανάληπτος Φόντακας του Ολυμπιακού, ένας σκόρερ ολκής ακόμη και ως ασφαλιστής. Με πούρο και στυλ, όταν του δίνεται η ευκαιρία τα λέει με παλαιμάχους του Ολυμπιακού, είναι όμως αλήθεια πως αυτό δεν συμβαίνει αρκετά συχνά. Αποστασιοποιημένος δείχνει και ο Γιώργος Δεληκάρης, που άνοιξε στο παρελθόν φαγάδικο στον Πειραιά, επέστρεψε για ένα φεγγάρι στην επικαιρότητα, πήγε και στο νέο «Καραϊσκάκης», αλλά αποσύρθηκε το ίδιο αθόρυβα όπως τότε που ξαφνικά έκοψε το ποδόσφαιρο… Για τους παλαιμάχους που βρήκαν τον δρόμο τους μέσα από την μπάλα, μάλλον έχουμε να κάνουμε με κάτι το συνηθισμένο: γυμναστής γκολκίπερ ο «Αγριόγατος» Κελεσίδης, προπονητής ακόμη και σκάουτερ στον Ολυμπιακό προ ετών ο Βασιλείου. Και πόσοι ακόμη έστρεψαν εκεί το ενδιαφέρον τους από όλες τις ομάδες. Αντίθετα, τη δημιουργικότητά τους τη διοχέτευσαν σε άλλους δρόμους ορισμένοι βετεράνοι: ο Σιώκος, για παράδειγμα, και σε υποδήματα, αλλά και σε μαγαζί εστίασης και κάτι αντίστοιχο (εμπόριο ρούχων) έκανε ο Γιούτσος. Από τους λεγόμενους «ξένους», ο Ιβ-Ιβ-Ιβ Τριαντάφυλλος μένει στις Κάννες και διατηρεί φαρμακείο, ο Λοσάντα επέστρεψε στην Ουρουγουάη και στην οικογενειακή επιχείρηση (σουπερμάρκετ), ο δε «αέρα-αέρα» Βιέρα έγινε σκάουτερ στη Λατινική Αμερική.
Η νέα γενιά
Μαύρος, Σαραβάκος, Ζαγοράκης, Αντωνίου, Τσάρτας και οι άλλοι
Αξίζει να δούμε και τη νέα γενιά, ή κάποιους από τους εκπροσώπους της. Γιατί η ζωή προχωρεί, αρκετοί δέχονται προτάσεις να μπουν σε ψηφοδέλτια των δήμων, ο δε Θοδωρής Ζαγοράκης έφτασε μέχρι την Ευρωβουλή. Ο Αντώνης Μήνου, εκτός από το ΠΡΟ-ΠΟ που έχει στην Καλαμαριά, νοικιάζει ακίνητα (και στην Ακράτα), έχοντας στρέψει εκεί τη δημιουργική ενεργητικότητά του, ο Κώστας Αντωνίου, πέρα από την προ ετών ενασχόληση με τα κοινά του ΠΑΟ, ασχολείται με φωτοβολταϊκά και δωμάτια στη Σαντορίνη, ο Ατματσίδης είχε μηχανήματα εκσκαφής, ο Δημητριάδης άνοιξε πρατήριο καυσίμων στο παρελθόν και ο Τσάρτας μαγαζί με είδη καπνού. Καφετέρια στον Αλιμο έχει ο Μαύρος (εκεί έκανε και τις επαφές με όλους το μικρό διάστημα που ήταν στην κορυφή της ιεραρχίας της ΑΕΚ), ο Σαραβάκος συχνά βρίσκεται σε all day μαγαζιά στην παραλιακή, ενώ ο Ντέμης έκανε στροφή στη μουσική, το ticketing και το marketing με την εταιρεία Εleven.
Ραδιόφωνο, ρούχα, βαφές, πατσατζίδικο και ένας… παπάς
Ασλανίδης, Κούδας, Δομάζος, Χατζηπαναγής, Μπαλλής, Λάκης, Αποστολίδης, Μύρτσος, Λαβαρίδης
Φυσικά δεν προκύπτουν μόνο από το Λιμάνι ξεχωριστές σκηνές για το μετά της αθλητικής ζωής των ποδοσφαιριστών. Ο Αχιλλέας Ασλανίδης, για να βάψουμε μαυροπράσινη τη γέφυρα της ιστορίας ένεκα Παναθηναϊκού και ΠΑΟΚ, έχει βρει καταφύγιο στη Χαλκιδική. Δεν ήταν δεδομένο. Γιατί πάνω από τρεις δεκαετίες διατηρούσε ονομαστά πατσατζίδικα στην πρωτεύουσα (σε Ρέντη, Ομόνοια, Αγία Παρασκευή), αλλά η κρίση τον χτύπησε όπως και πολλούς άλλους. Κάθε Σαββατόβραδο ξεδίνει στο «Μετρόπολις» με την εκπομπή «Βραδιάζει» και τα δίνει όλα, συνήθως με λόγο επιθετικό. Τόσο για αθλητικά όσο και για κοινωνικά ζητήματα. Θα λέγαμε πως ο Ασλανίδης είχε άποψη, ανήκει σε μια κάστα παλαιμάχων που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στα ποδοσφαιρικά δρώμενα και όχι μόνο ως απλοί βετεράνοι. Ο Γιώργος Κούδας, εμβληματική μορφή του βορειοελλαδίτικου φουτμπόλ, έκανε εμπόριο ρούχων και στις μέρες μας λέγεται πως υπάρχουν αρκετά θέματα, ο Δομάζος στο παρελθόν άνοιξε καφέ στην πάλαι ποτέ ωραιότατη πλατεία Βικτωρίας (ή Κυριακού για τους τυπολάτρεις) και ο Μύρτσος βγάζει το άχτι του στα ερτζιανά ως παραγωγός. Κάτι ανάλογο κάνει το δίδυμο Τουρσουνίδη – Θανάση Δημόπουλου (στον Αρένα της Θεσσαλονίκης), ο αμυντικός του Αρη Βένος έμπλεξε με βαφές υφασμάτων (απόλυτα επιτυχημένος), ο Μπαλλής έχει πατσατζίδικο στη Θεσσαλονίκη. Ενας άλλος βετεράνος με θητεία σε Ηρακλή και Παναθηναϊκό, ο Κώστας Τουμπέλης, ασχολήθηκε με βιοτεχνία παπουτσιών και δη με τοποθέτηση τακουνιών.
Μαύρος, Σαραβάκος, Ζαγοράκης, Αντωνίου, Τσάρτας και οι άλλοι
Αξίζει να δούμε και τη νέα γενιά, ή κάποιους από τους εκπροσώπους της. Γιατί η ζωή προχωρεί, αρκετοί δέχονται προτάσεις να μπουν σε ψηφοδέλτια των δήμων, ο δε Θοδωρής Ζαγοράκης έφτασε μέχρι την Ευρωβουλή. Ο Αντώνης Μήνου, εκτός από το ΠΡΟ-ΠΟ που έχει στην Καλαμαριά, νοικιάζει ακίνητα (και στην Ακράτα), έχοντας στρέψει εκεί τη δημιουργική ενεργητικότητά του, ο Κώστας Αντωνίου, πέρα από την προ ετών ενασχόληση με τα κοινά του ΠΑΟ, ασχολείται με φωτοβολταϊκά και δωμάτια στη Σαντορίνη, ο Ατματσίδης είχε μηχανήματα εκσκαφής, ο Δημητριάδης άνοιξε πρατήριο καυσίμων στο παρελθόν και ο Τσάρτας μαγαζί με είδη καπνού. Καφετέρια στον Αλιμο έχει ο Μαύρος (εκεί έκανε και τις επαφές με όλους το μικρό διάστημα που ήταν στην κορυφή της ιεραρχίας της ΑΕΚ), ο Σαραβάκος συχνά βρίσκεται σε all day μαγαζιά στην παραλιακή, ενώ ο Ντέμης έκανε στροφή στη μουσική, το ticketing και το marketing με την εταιρεία Εleven.
Ραδιόφωνο, ρούχα, βαφές, πατσατζίδικο και ένας… παπάς
Ασλανίδης, Κούδας, Δομάζος, Χατζηπαναγής, Μπαλλής, Λάκης, Αποστολίδης, Μύρτσος, Λαβαρίδης
Φυσικά δεν προκύπτουν μόνο από το Λιμάνι ξεχωριστές σκηνές για το μετά της αθλητικής ζωής των ποδοσφαιριστών. Ο Αχιλλέας Ασλανίδης, για να βάψουμε μαυροπράσινη τη γέφυρα της ιστορίας ένεκα Παναθηναϊκού και ΠΑΟΚ, έχει βρει καταφύγιο στη Χαλκιδική. Δεν ήταν δεδομένο. Γιατί πάνω από τρεις δεκαετίες διατηρούσε ονομαστά πατσατζίδικα στην πρωτεύουσα (σε Ρέντη, Ομόνοια, Αγία Παρασκευή), αλλά η κρίση τον χτύπησε όπως και πολλούς άλλους. Κάθε Σαββατόβραδο ξεδίνει στο «Μετρόπολις» με την εκπομπή «Βραδιάζει» και τα δίνει όλα, συνήθως με λόγο επιθετικό. Τόσο για αθλητικά όσο και για κοινωνικά ζητήματα. Θα λέγαμε πως ο Ασλανίδης είχε άποψη, ανήκει σε μια κάστα παλαιμάχων που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στα ποδοσφαιρικά δρώμενα και όχι μόνο ως απλοί βετεράνοι. Ο Γιώργος Κούδας, εμβληματική μορφή του βορειοελλαδίτικου φουτμπόλ, έκανε εμπόριο ρούχων και στις μέρες μας λέγεται πως υπάρχουν αρκετά θέματα, ο Δομάζος στο παρελθόν άνοιξε καφέ στην πάλαι ποτέ ωραιότατη πλατεία Βικτωρίας (ή Κυριακού για τους τυπολάτρεις) και ο Μύρτσος βγάζει το άχτι του στα ερτζιανά ως παραγωγός. Κάτι ανάλογο κάνει το δίδυμο Τουρσουνίδη – Θανάση Δημόπουλου (στον Αρένα της Θεσσαλονίκης), ο αμυντικός του Αρη Βένος έμπλεξε με βαφές υφασμάτων (απόλυτα επιτυχημένος), ο Μπαλλής έχει πατσατζίδικο στη Θεσσαλονίκη. Ενας άλλος βετεράνος με θητεία σε Ηρακλή και Παναθηναϊκό, ο Κώστας Τουμπέλης, ασχολήθηκε με βιοτεχνία παπουτσιών και δη με τοποθέτηση τακουνιών.
Να δούμε και άλλους τι κάνουν; Ο Λιολίδης, πρώην επιθετικός του Αρη, εντάχθηκε σε γραφείο real estate, ο Λαβαρίδης της ΑΕΚ έγινε παπάς (!) και το βαρύ όνομα του Χατζηπαναγή είναι η καλύτερη βιτρίνα σε γηπεδάκια 5Χ5. Μια και η αναφορά σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις, ο Βασίλης Λάκης έχει ορισμένα από τα καλύτερα στην Αθήνα και μάλιστα εκεί (στην ακαδημία, συγκεκριμένα) εργάζεται ο μετρ στην εκγύμναση γκολκίπερ Βασίλης Αλεξούδης. Επιστροφή στον Βορρά, για να θυμηθούμε πως ο Κούλης Αποστολίδης υπήρξε στέλεχος στην Goody’ s με δύο μαγαζιά στην Αρετσού και στη Βασιλίσσης Ολγας.
Βετεράνοι για όλες τις δουλειές συνεπώς. Είτε στο προσκήνιο είτε στην αφάνεια. «Μην το ψάχνεις, η κρίση μας έχει καταστρέψει όλους» λέει ένας επιχειρηματίας που ψάχνεται. Αλλοι πήραν άσχημες ατραπούς και χάθηκαν εντελώς από το προσκήνιο – ξεχασμένοι από τους πάντες και τα πάντα. Αληθινά κρίμα για ορισμένους σούπερ ταλαντούχους, ελάφια πάνω στο χορτάρι στα νιάτα τους!